Met onze educatieve programma’s en producten willen we jongeren stimuleren na te denken over de maatschappelijke ontwikkelingen van toen en nu, als het gaat om vooroordelen, discriminatie, racisme en antisemitisme. Altijd vormt het levensverhaal van Anne Frank de basis.
Jongerenteam
Elk jaar kunnen jongeren tussen de 16 en 20 jaar zich opgeven voor het Jongerenteam van de Anne Frank Stichting. De jongeren krijgen een opleidingsprogramma. Zij leren over de geschiedenis van Anne Frank, de Tweede Wereldoorlog en de Jodenvervolging en gaan aan de slag met de vraag wat de betekenis is van deze geschiedenis voor vandaag. Welke lessen kunnen we leren uit de geschiedenis van Anne Frank? En hoe werken vooroordelen, stereotypen, discriminatie en antisemitisme? In workshops gaan zij met deze vragen aan de slag en ontwikkelen zij een project voor klasgenoten en andere leeftijdsgenoten. De betrokkenheid, inzet en creativiteit van de jongeren is enorm. In 2018 doorlopen 12 jongeren het opleidingsprogramma.
‘Ik wil meer organiseren en meer mensen over deze onderwerpen laten leren.’
Alumni Jongerenteam
Naast de 12 jongeren die deelnemen aan het Jongerenteam zijn 16 alumni voor de Anne Frank Stichting actief. Sommigen staan het huidige Jongerenteam als mentor bij, anderen organiseren een museumbezoek en educatief programma voor klasgenoten, collega's of asielzoekers/ statushouders. Alumni helpen ook met de organisatie van trainingen voor politieagenten en seminars voor docenten.
Summer School 1938.2018
Meer dan 80 jongeren uit zestien landen nemen deel aan de vijfdaagse Summer School in Berlijn. De jongeren zijn betrokken bij de wereldwijde activiteiten van de Anne Frank Stichting, het Anne Frank Zentrum en hun partners. De deelnemers komen bij elkaar om de Kristallnacht te gedenken, te reflecteren op de betekenis ervan voor vandaag en om een educatief project tegen vooroordelen en discriminatie te ontwikkelen, dat zij bij terugkeer in hun eigen land zullen uitvoeren.
Trainingen voor docenten
De Anne Frank Stichting organiseert in binnen- en buitenland workshops, trainingen en bijeenkomsten voor docenten en docenten-in-opleiding. De Stichting ondersteunt ook professionals die een rol spelen bij het bevorderen van gelijke behandeling en het bespreekbaar maken van vooroordelen en discriminatie. Er is veel belangstelling voor de training Reageren op vooroordelen en discriminatie voor docenten, waaraan vo-, mbo en museumdocenten deelnemen.In Nederland vinden 28 docententrainingen met 824 deelnemers plaats.
Gastlessen
De Stichting verzorgt in 2018, met hulp van freelance workshopbegeleiders, gastlessen voor verschillende onderwijsinstellingen:
- mbo: 147 gastlessen over burgerschap aan 2.790 mbo-studenten op ROC-instellingen in heel Nederland.
- bo: 12 gastlessen over Anne Frank en de Jodenvervolging aan 300 leerlingen (groep 7/8) en 28 gastlessen over vooroordelen aan 840 leerlingen (groepen 5/6 en 7/8).
- pabo: 12 gastlessen over burgerschap in het basisonderwijs aan pabo-studenten.
Partnerscholen
De Anne Frank Stichting werkt met drie scholen uit het voortgezet onderwijs aan een duurzame relatie rond de thema's vooroordelen en discriminatie: het Calvijn College in Amsterdam, het Metis Montessori College in Amsterdam en het Zuiderzee College in Zaandam.
Anne Frank Krant
Veel basisscholen bestellen jaarlijks de Anne Frank Krant voor groep 7 en 8 en gebruiken de krant in de aanloop naar 4 en 5 mei in de lessen over Anne Frank, de Jodenvervolging en de Tweede Wereldoorlog. De leerlingen zijn tussen de 10 en 12 jaar oud. De krant vormt de basis van het pakket en bestaat uit 16 pagina’s vol artikelen, foto’s, illustraties, citaten en doe-opdrachten.
Het thema van de krant 2018 is Leren van de geschiedenis en sluit aan bij het themajaar verzet van het Platform WO2. Basisscholen bestellen in totaal ruim 80.000 exemplaren.
Brochure Complotten in de klas
Hoe ga je als docent om met een leerling die in complotten gelooft? Wat moet je (niet) doen, wat zeg je terug? De Anne Frank Stichting en Stichting School & Veiligheid hebben gezamenlijk een brochure gemaakt voor docenten voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs met informatie en praktische tips rond het thema complot denken.
In het intro geven de makers aan: ‘Neem leerlingen die in complotten geloven serieus. Weerleggen of onderuithalen van een complot met alleen feitelijke informatie werkt niet. Wat wel werkt, is samen met de leerlingen op zoek gaan naar wat waar is. Wees daarbij open en nieuwsgierig. Hoe je dat doet, lees je uitgebreid in de download Complotten in de klas.’
Theater voor vmbo
De interactieve theatervoorstelling Back to Back, ontwikkeld in samenwerking met Theatergezelschap DEGASTEN, laat leerlingen binnen het vmbo nadenken over identiteit en diversiteit. Back to Back bestaat uit een theatervoorstelling en drie lessen. De acteurs laten leerlingen zien dat je, ondanks uiteenlopende verhalen en achtergronden, met elkaar verbonden bent.
In 2018 bereikt Back to Back ruim 9.000 leerlingen.
Voor docenten is er een trainingsdag, samen met de acteurs. De training helpt docenten om gesprekken met leerlingen te faciliteren, die na afloop van de theatervoorstelling Back to Back plaatsvinden. Deze gesprekken zijn niet altijd even makkelijk, maar wél van groot belang.
Trainingen voor politie
Het tegengaan van discriminatie in de samenleving behoeft voortdurend aandacht. Dit vereist een actieve opstelling, ook van professionals zoals de politie. Wat zijn de mogelijkheden om discriminatie aan te pakken? Wat is de rol van de politie daarbij? Deze thema's vormen in 2018 de basis voor 38 trainingen en studiedagen die we speciaal voor politieagenten, 590 in 2018, organiseren. In de nieuwe brochure Activiteiten voor de politie wordt het educatieve aanbod overzichtelijk op een rijtje gezet.
De Stichting richt een Anne Frank Huis Politieteam op, waaraan 10 teamchefs uit verschillende regio’s deelnemen. Zij volgen een intensief traject over de thema’s diversiteit, discriminatie en gelijke behandeling en krijgen handvatten voor het begeleiden van groepsgesprekken over deze thema’s.
Fair Play
De serious game Fair Play laat jongeren op een educatieve en speelse manier nadenken over verschillende vormen van vooroordelen en discriminatie binnen en buiten het voetbalveld. Hoe reageren zij op herkenbare situaties? De voetbalgame vormt de basis van de Fair Playworkshops die de Stichting samen met professionele voetbalclubs uitvoert. De clubs dragen zo hun maatschappelijke steentje bij. In 2018 zijn er 26 workshops voor jongeren gegeven in samenwerking met Ajax, NAC, Excelsior, FC Utrecht en Willem ll.
Fancoachproject
Naast Fair Play voor jongeren is er het Fancoachproject voor voetbalsupporters. Dit project richt zich op het bestrijden van antisemitische spreekkoren in en rond de voetbalstadions. Volgens de supporters heeft het niets met antisemitisme te maken en zijn het gewoonweg liedjes tegen Ajax-supporters, die de geuzennaam ‘Superjoden’ gebruiken. Deze supporters gaan voorbij aan wat de spreekkoren met mensen doen, in het bijzonder bij Joodse supporters van dezelfde club. Het Fancoachproject beoogt om de betreffende fans dat te laten inzien.
De voetbalclubs Feyenoord en FC Utrecht werken samen met de Stichting. Voetbalsupporters bezoeken verschillende oorlogslocaties en Holocaustmonumenten in hun stad en maken kennis met Joodse supporters van hun eigen club, die hun persoonlijke verhaal delen. ‘We vinden elkaar vinden in de liefde voor onze club, maar de teksten die jullie zingen doen verschrikkelijk veel pijn’, zeggen ze. ‘Daarmee laten jullie ons herbeleven dat onze halve familie vergast is.’ Dat maakt indruk. Supporters merken wat ze aanrichten bij medesupporters. En dat het roepen van antisemitische teksten niet kan samengaan met de loyaliteit aan hun club en hun stad.
Zevende monitorrapportage
De Zevende rapportage racisme, antisemitisme en extreemrechts geweld in Nederland telt 3.486 incidenten in 2017 op het gebied van racisme, antisemitisme en extreemrechts geweld in Nederland (4.038 incidenten in 2016). In opdracht van de Anne Frank Stichting verricht het Verwey-Jonker Instituut kwantitatief onderzoek naar meldingen over deze thema’s in het registratiesysteem van de politie.
Over de hele linie is een afname van racistische incidenten te zien. Ook het totale aantal incidenten met een antisemitisch karakter is afgenomen, met uitzondering van intentioneel antisemitische incidenten. Wel is er bij alle vormen van incidenten een toename in ernst. Ook opvallend is de toenemende ruimte voor extreemrechts gedachtegoed in samenleving en politiek.
‘Ideeën van extreemrechtse groepen lijken steeds meer ontdaan te zijn van de erfenis van het nationaalsocialisme in de Tweede Wereldoorlog en vaker gezien te worden als willekeurig welke andere politieke mening.’
Reizende tentoonstellingen
De internationaal reizende tentoonstelling Anne Frank – een geschiedenis voor vandaag is sinds 1996 in meer dan 3.500 plaatsen in 77 landen te zien. De tentoonstelling Laat me mezelf zijn – Het levensverhaal van Anne Frank reist sinds 2015 de wereld rond en is 614 keer in 18 landen te zien.
De Anne Frank Stichting traint jongeren om leeftijdsgenoten door de tentoonstelling rond te leiden. De jongeren leren over de inhoud en achtergronden van de tentoonstelling, hoe ze de informatie het beste kunnen overdragen en hoe ze actuele maatschappelijke ontwikkelingen aan de orde kunnen stellen. Deze vorm, bekend als peer education, zorgt voor grote betrokkenheid onder de jongeren die de tentoonstelling bezoeken.
Zwitserland (CH)
Ter gelegenheid van Holocaust Herdenkingsdag is de tentoonstelling Let Me Be Myself - The Life Story of Anne Frank in het Palais des Nations van de Verenigde Naties in Genève te zien. Twintig lokale jongeren krijgen een training en leiden leeftijdsgenoten en andere bezoekers rond. Bij de opening spreekt Garance Reus-Deelder, zakelijk directeur van de Anne Frank Stichting.
‘We zijn enorm trots op deze betrokken groep ‘peer guides’ die het afgelopen weekend zijn opgeleid en die u na deze openingsceremonie zullen rondleiden door de tentoonstelling, en hiermee Otto’s droom verwezelijken.’
Kazachstan (KZ)
Sinds 2016 is de reizende Anne Frank-tentoonstelling te zien in Kazachstan. De achtste stad waar de tentoonstelling is te zien is Uralsk. 26 studenten van scholen en hogescholen worden opgeleid tot peerguide om hun medescholieren rond te leiden. De tentoonstelling trekt in een maand tijd 2.000 bezoekers.
Alaska (US)
In oktober geven medewerkers van de Anne Frank Stichting een training tot peerguide aan ruim 60 studenten van verschillende middelbare scholen in Anchorage en Fairbanks in Alaska. De training wordt deels georganiseerd door het Nederlandse consulaat in San Francisco en de Nederlandse Honorair Consul in Alaska.
Japan (JP)
In oktober is er een speciale opening van de tentoonstelling Anne Frank - Een geschiedenis voor vandaag in Kyoto. Het is de 100ste keer dat de tentoonstelling wordt getoond, als onderdeel van een educatieve tournee die in december 2009 in Tokio van start ging. De tentoonstelling heeft door heel Japan gereisd en was te zien bij universiteiten, lerarenopleidingen, middelbare scholen en bibliotheken in verschillende steden.