Jaarverslag 2018
In het museum, in onze publicaties en in onze (online) tentoonstellingen presenteren we het levensverhaal van Anne Frank in de context van de Jodenvervolging en de Tweede Wereldoorlog.
Het Anne Frank Huis is de plek waar het levensverhaal van Anne Frank op authentieke en betrouwbare wijze gepresenteerd wordt. Jaarlijks ontvangen we meer dan 1.2 miljoen bezoekers vanuit de hele wereld.
Het Anne Frank Huis verwelkomt 1.225.976 bezoekers in 2018. Een hoog aantal gelet op de vernieuwingswerkzaamheden die in het museum plaatsvonden.
‘De interesse voor een bezoek aan het Anne Frank Huis is onverminderd groot. Dat verheugt ons en stemt ons hoopvol. De helft van onze bezoekers is jonger dan 30 jaar. Vooral voor deze jonge bezoekers hebben we in de nieuwe museale opstelling gekozen voor een chronologische opzet met meer historische context.’
Het Anne Frank Huis is overgegaan op 100% online kaartverkoop gekoppeld aan een tijdslot. De beroemde rij is voorbij. Bezoekers kunnen via de website een kaartje kopen. Wel raden we mensen aan om tijdig een kaartje te kopen: 80% van de kaartjes komt twee maanden van tevoren beschikbaar, 20% op de dag zelf.
Veel schoolgroepen uit binnen- en buitenland bezoeken het Anne Frank Huis. 1.023 groepen uit het basisonderwijs, voortgezet onderwijs, pabo en mbo volgen in 2018 een educatief programma, in het Nederlands, Engels of Duits.
Museumbezoekers kunnen een inleidende programma boeken, voorafgaand aan hun museumbezoek. In 2018 zijn er 3.077 inleidende programma’s gegeven.
In de loop van 2018 worden de drie nieuwe groepenzalen in gebruik genomen.
Op de eerste zaterdag van november is de jaarlijkse Amsterdamse Museumnacht. Het Anne Frank Huis doet weer mee. Tot in de late uurtjes is het museum open met een speciaal programma. Medewerkers geven presentaties over Annes plaatjeswand. Anne verzamelde plaatjes van filmsterren, koningshuizen en kunst. Ze knipte de plaatjes uit tijdschriften zoals de Libelle en plakte haar muren ermee vol. In korte presentaties leren bezoekers meer over Annes idolen en interesses en haar ontwikkeling tijdens de onderduik in het Achterhuis.
In augustus ontvangt het Anne Frank Huis een groep van 16 vluchtelingen; trainees van de gemeente Amsterdam. De onderduikplek en het verhaal van Anne Frank raakt hen en doet hen denken aan hun oorlogstijd. We vragen wat gelijke rechten, vrijheid en democratie voor hen betekenen. Twee reacties: ’Ik ervaar deze drie nu voor het eerst van mijn leven.’ En: ‘Gelijke rechten, vrijheid en democratie zouden vanzelfsprekend moeten zijn, maar dat zijn ze helaas niet.’
Amsterdammers geven in november in groten getale gehoor aan de oproep om het vernieuwde Anne Frank Huis te bezoeken. In mum van tijd zijn de 2.000 gratis tickets, verdeeld over twee avonden, vergeven. Voor de Amsterdammers die misgrijpen worden er twee extra avonden georganiseerd. We krijgen waardering en lof voor de speciale avonden en voor de nieuwe museumcatalogus, die bezoekers na afloop meekrijgen.
‘Vandaag heb ik in de avond het vernieuwde museum bezocht, samen met mijn zus. Wij wonen allebei in Amsterdam. Ik wil mijn dank uitspreken voor de mogelijkheid het vernieuwde museum te bezoeken en het prachtige boek te ontvangen. Ik was onder de indruk van de vernieuwing en het gebaar.’
Veel persoonlijke documenten en voorwerpen van de familie Frank, de andere onderduikers en de helpers zijn bewaard gebleven. Deze objecten maken deel uit van de museale collectie van het Anne Frank Huis.
We vinden het belangrijk dat onze bezoekers Anne Franks originele dagboekgeschriften kunnen zien op de plek waar zij die schreef. Onderdeel van de vernieuwing van het Anne Frank Huis is ook een nieuwe dagboekzaal met nieuwe dagboekvitrines. Samen met experts uit binnen- en buitenland is gezocht naar de beste oplossing om de kwetsbare originelen optimaal te beschermen tegen trillingen, klimaatschommelingen en licht. Het resultaat is een unieke ‘box in box’ vitrine, waarmee we Annes manuscripten permanent in het museum kunnen tonen.
Op 6 juli presenteren de Anne Frank Stichting en het United States Holocaust Memorial Museum hun onderzoekverslag naar de emigratiepogingen van Otto Frank naar de Verenigde Staten.
Het onderzoek brengt Otto’s emigratiepogingen stap voor stap in beeld binnen de context van de (oorlogs)verwikkelingen in Europa en de Verenigde Staten. Hoewel de Verenigde Staten allesbehalve een ruimhartig beleid ten aanzien van Joodse vluchtelingen hadden, wordt duidelijk dat Otto, Edith, Margot en Anne Frank niet zijn geweigerd om de Verenigde Staten binnen te komen. Door alle verwikkelingen is Otto’s emigratieaanvraag bij het Amerikaanse consulaat in Rotterdam nooit afgehandeld. Bureaucratie, oorlog en tijd dwarsbomen Otto’s emigratiepogingen, evenals de emigratiepogingen van vele andere Joden.
Na vergeefse emigratiepogingen is onderduiken het enige wat rest om uit handen van de nazi’s te blijven. Op 6 juli 1942 duikt de familie Frank onder. De familie Van Pels en Fritz Pfeffer voegen zich kort daarna bij de familie Frank in het Achterhuis. Ook hun pogingen om te emigreren mislukken.
Auschwitz, niet lang geleden, niet ver weg, zo heet de internationale expositie die in Madrid opent en zeven jaar rondreist. De tentoonstelling bevat circa 1.150 objecten. Naast persoonlijke bezittingen, van zowel gevangenen als bewakers, bevat de tentoonstelling grote objecten, zoals een treinwagon waarin Joden op transport werden gesteld. Veel van de voorwerpen komen uit het Auschwitz-museum in Polen en het herdenkingscentrum Yad Vashem in Israël. Een deel van de objecten is afkomstig uit privébezit van overlevenden en hun familie.
De tentoonstelling bevat ook drie collectiestukken van de Anne Frank Stichting: een studieboek plantkunde van Anne Frank (dat Anne voor haar 15e en laatste verjaardag van haar ouders krijgt en waarin zij Anne Frank, 12 juni 1944, Achterhuis schrijft), een leerboek Spaans van medeonderduiker en kamergenoot Fritz Pfeffer (waarin hij Fritz Pfeffer, Amsterdam, 1941 schrijft) en het handvat waarmee de onderduikers en helpers de boekenkast voor het Achterhuis kunnen openen en sluiten.
Op 4 mei mogen zo’n 80 Amsterdammers een kijkje nemen in het voormalige woonhuis van de familie Frank aan het Merwedeplein. De woning biedt onderkomen aan buitenlandse schrijvers die niet vrij kunnen werken in hun eigen land. Medewerkers van de Anne Frank Stichting vertellen over Annes jaren aan het Merwedeplein, gaan in op de restauratie en inrichting van het huis en lichten de huidige bestemming van het huis als vluchtschrijvershuis toe.
De speciale openstelling is onderdeel van Open Joodse Huizen en Huizen van Verzet.
In onze publicaties presenteren we het levensverhaal van Anne Frank in de context van de Jodenvervolging en de Tweede Wereldoorlog.
Op Anne Franks 89e geboortedag, op 12 juni 2018, lanceren we, samen met maker Force Field VR en sponsor Oculus, de Anne Frank House VR: een virtual reality tour van Anne Franks onderduikplek. De tour geeft een bijzonder inkijkje in de onderduikplaats: alle kamers van het Achterhuis zijn ingericht zoals tijdens de onderduikperiode.
De virtual reality tour duurt circa 25 minuten en is beschikbaar in zeven talen: Nederlands, Engels, Duits, Frans, Spaans, Portugees en Hebreeuws. De Anne Frank House VR is gratis en te vinden in de Oculus app store voor Samsung Gear VR, de Oculus Go bril en de Oculus Rift.
De Anne Frank House VR wordt in het Anne Frank Huis ingezet voor bezoekers met een beperkte mobiliteit; bezoekers die de trappen niet kunnen beklimmen om het Achterhuis te zien. Daarnaast wordt de Anne Frank House VR ingezet binnen bij Anne Frank-tentoonstellingen in verschillende landen, waaronder Argentinië, Brazilië, Duitsland, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten.
‘De VR tour geeft mensen over de hele wereld de mogelijkheid om Anne Franks onderduikplaats te verkennen zoals deze was van juli 1942 – augustus 1944, de ruim twee jaar dat Anne Frank in het Achterhuis zat ondergedoken en haar dagboek schreef. De tour biedt een indringende ervaring.’
Via de portal annefrank.org en de sociale mediakanalen bereikt de Anne Frank Stichting een miljoenenpubliek over de hele wereld.
In 2018 gaat de nieuwe website online. De homepage biedt drie hoofdmenu’s: alles over een bezoek aan het museum (incluis het boeken van een ticket), het verhaal van Anne Frank en het educatieve aanbod van de Stichting.
Naast beknopte informatie bevat de website verdiepende informatie, zoals de achtergrondartikelen Duitsland 1933, van democratie naar dictatuur, Joodse emigratie(pogingen) tussen 1933 en 1942, de arrestatie van de acht onderduikers van het Achterhuis en Anne Frank van schrijver tot icoon.
Foto’s en video’s krijgen veel ruimte op de nieuwe website. Bijzonder zijn de video’s waarin jongeren vertellen over hun ervaringen met vooroordelen en discriminatie. Ook bevat de site een volledig vernieuwde tour door het Achterhuis (gebaseerd op de Anne Frank House VR).