Met onze educatieve programma’s en producten willen we jongeren stimuleren na te denken over de maatschappelijke ontwikkelingen van toen en nu, als het gaat om vooroordelen, discriminatie, racisme en antisemitisme. Altijd vormt het levensverhaal van Anne Frank de basis.
40e Anne Frank Krant
Op 19 maart verschijnt de 40e Anne Frank Krant. Sinds 1979 gebruiken basisscholen de Anne Frank Krant in de aanloop naar 4 en 5 mei in de lessen over Anne Frank, de Jodenvervolging en de Tweede Wereldoorlog. De Anne Frank Krant 2019 staat in het teken van Anne Franks 90e geboortejaar.
De eerste Anne Frank Krant verschijnt in 1979, het 50e geboortejaar van Anne Frank. De krant is vanaf het begin een succes, met een jaarlijkse oplage van ruim 100.000 kranten. Het levensverhaal van Anne Frank staat altijd centraal en vormt een venster op de Jodenvervolging en de Tweede Wereldoorlog. De betekenis van deze geschiedenis voor vandaag was en is een belangrijk onderdeel van de krant.
Nederlands-Belgische uitwisseling politie en docenten
In april komen 45 Nederlandse en Belgische politiemensen bijeen in het Anne Frank Huis. Deze uitwisseling organiseren we in samenwerking met Kazerne Dossin in Mechelen. Na een bezoek aan het museum reflecteren de politiemensen op het verleden en de rol van politieagenten tijdens de Tweede Wereldoorlog. Later op de dag praten zij over (actuele) thema’s als polarisatie, discriminatie, mensenrechten en diversiteit, ook bij de politie. In mei is er een vervolg bij Kazerne Dossin.
In navolging van de uitwisseling tussen de Nederlandse en Belgische politie vindt er in april een uitwisseling plaats tussen docenten uit beide landen. Een dag lang nemen de deelnemende docenten deel aan diverse workshops over identiteit, diversiteit, vooroordelen, stereotypen en discriminatie.
De Nederlands-Belgische uitwisseling is een uitvloeisel van een groter samenwerkingsproject van de Anne Frank Stichting, Kazerne Dossin en het Museum voor de Joodse Geschiedenis in Warschau. De drie instellingen wisselen expertise uit en publiceren handleidingen voor docenten en politie. Tijdens de eindconferentie in december in Warschau, waaraan ook docenten en politiefunctionarissen deelnemen, worden de resultaten van het project gepresenteerd.
Studieprogramma’s
In samenwerking met Haus der Wannsee Konferenz organiseren we in mei een studieprogramma voor professionals in Berlijn. Het programma is toegankelijk voor iedereen die zich in zijn werk bezighoudt met thema's rond de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog en de Jodenvervolging. Aan bod komen onder meer: aanpak en visie op onderwijs over de nationaalsocialistische geschiedenis, de culturele en politieke invloeden op herdenken en lesgeven en leren op historische locaties.
Coördinatoren Jongerenteams bijeen
De coördinatoren van het International Anne Frank Youth Network (AFYN) uit veertien verschillende landen komen juni in Berlijn bijeen om workshops te volgen over Holocaustonderwijs in tijden van polarisatie in Europa. In het vijfdaagse programma vindt een levendige uitwisseling plaats over onderwijs in tijden van grote veranderingen, nieuwe uitdagingen voor holocaustonderwijs, burgerschapsvorming en geweldloze communicatie. De deelnemers wisselen best practices uit en bezoeken herdenkingsplekken.
Workshops voor basisschoolleerlingen
De workshop Mijn eerste indruk voor de groepen 5 en 6 laat leerlingen kennismaken met stereotypen en vooroordelen. We geven de workshop 21 keer voor 575 leerlingen. De basisschooldocenten krijgen een voorleesverhaal over Anne Frank en praatkaarten over vooroordelen en discriminatie.
Workshops en studiedagen voor docenten vo en mbo
We geven in 2019 in totaal 166 bijeenkomsten voor in totaal 4.500 docenten in het vo en mbo. De bijeenkomsten zijn onder andere: studiedagen over de online toolbox Stories that Move – Tools tegen discriminatie, vaardigheidstrainingen Reageren op discriminerende opmerkingen en gastlessen over omgaan met vooroordelen en discriminatie.
Blended learning met Stories that Move
De online toolbox Stories that Move. Tools tegen discriminatie biedt scholen de mogelijkheid om uit 13 lessen een aanbod voor leerlingen vanaf 14 jaar te creëren. Tijdens 17 studiedagen aan meer dan 300 Nederlandse vo-docenten wordt de toolbox geïntroduceerd.
De Anne Frank Stichting is partner van eTwinning, een online community voor scholen in ruim 40 Europese landen. De 150.000 actieve deelnemers zijn betrokken bij uitwisselingsprojecten tussen scholen. Stories that Move is aan ruim 800 docenten gepresenteerd op congressen en tijdens webinars in diverse talen en congressen.
Karen Polak, projectcoördinator van Stories that Move, over de gratis online tool die de Anne Frank Stichting heeft ontwikkeld om met leerlingen in gesprek te gaan over antisemitisme, racisme en andere vormen van discriminatie.
Onderwijs over de Holocaust
Van 1 december t/m 5 december komen de 33 lidstaten van de International Holocaust Remembrance Alliance in Luxemburg stad bij elkaar. De Nederlandse delegatie, met onder andere een afgevaardigde van de Annne Frank Stichting, spreekt in diverse werkgroepen over het herdenken van, lesgeven over en onderzoek doen naar de Holocaust. Veel aandacht is er voor de lancering van de nieuwe Recommendations for teaching and learning about the Holocaust.
Voetbalantisemitisme
In het Spreekkorenproject volgen voetbalsupporters een intensief dagprogramma waarin zij bewust worden (gemaakt) van antisemitsche spreekkoren in en rond de voetbalstadions. De voetbalclubs Feyenoord en FC Urecht werken samen met de Stichting. De supporters maken kennis met de Joodse geschiedenis van hun club en stad, bezoeken diverse lokale plekken en ontmoeten Joodse medesupporters die door de spreekkoren gekwetst worden. ‘We vinden elkaar in de liefde voor onze club, maar de teksten die jullie zingen doen verschrikkelijk veel pijn’, zeggen ze. ‘Daarmee laten jullie ons herbeleven dat onze halve familie vergast is.’ Dat maakt indruk. De anti-Joodse spreekkoren zijn het uitgangspunt van de tour. Daarnaast is er aandacht voor andere discriminerende uitingen. Het merendeel van de deelnemende voetbalsupporters geeft aan dat zij na de tour anders tegen de spreekkoren aankijken en geven aan er niet meer aan mee te willen doen.
Om antisemitisme en andere vormen van discriminatie preventief tegen te gaan vinden er op diverse voetbalclubs workshops voor jongeren plaats rondom de educatieve game Fair Play. We geven 49 workshops met 1742 deelnemers tussen de 12 en 15 jaar oud.
We starten met een onderzoeksproject in Nederland en Duitsland om goedwerkende interventies tegen spreekkoren te vergelijken en tot aanbevelingen te komen die voetbalbonden, clubs, supporters en overheden kunnen helpen om antisemitisme te bestrijden.
Joram Verhoeven en Willem Wagenaar van onze afdeling Educatieve Projecten vertellen over het Spreekkorenproject.
Jongerenteam, Docententeam, Politieteam
De Anne Frank Stichting heeft sinds 2014 een jongerenteam, sinds 2017 een politieteam en sinds 2019 een docententeam.
Tien nieuwe leden van het Anne Frank Huis jongerenteam volgen tussen maart en oktober een opleiding en voeren verschillende projecten voor leeftijdsgenoten uit, op school, in hun sportclub en in hun vriendenkring.
Het Anne Frank Huis politieteam bestaat uit teamchefs en leidinggevenden uit heel het land, die zich inzetten om dilemma’s rond diversiteit en gelijke behandeling in het politiewerk bespreekbaar te maken. Tien nieuwe leden volgen een opleidingstraject.
Twaalf vo-docenten uit heel Nederland nemen aan vier dagprogramma’s deel, waarin het uitwisselen van ervaringen in de omgang met discriminatie vooropstaan. Alle docenten werken vervolgens aan een eigen project in hun klassen.
Theaterproject Back to Back
Samen met theatergroep Degasten zetten we de tournee van Back to Back voort. Zo’n drieduizend leerlingen op tientallen middelbare scholen worden tijdens deze voorstelling uitgedaagd om na te denken over verschillen tussen mensen en hoe belangrijk het is om je open te stellen voor het verhaal van de ander. In kleine groepjes bespreken de leerlingen vooroordelen en dilemma’s die door de acteurs aangereikt worden.
Onderwijs over de Holocaust
De Anne Frank Stichting is vertegenwoordigd in de Nederlandse delegatie van de International Holocaust Remembrance Alliance. Deze internationale organisatie spreekt in diverse werkgroepen over het herdenken van, onderzoek doen naar en lesgeven over de Holocaust. In het kader van lesgeven over de Holocaust zijn in Luxemburg de nieuwe Recommendations for teaching and learning about the Holocaust gelanceerd. Deze aanbevelingen dragen bij aan de ontwikkeling van educatief materiaal.
Studieprogramma in Berlijn
In samenwerking met Gedenkstätte Haus der Wannsee Konferenz organiseren we in mei een studieprogramma voor professionals in Berlijn. Het programma is toegankelijk voor iedereen die zich in zijn werk bezighoudt met thema's rond de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog en de Jodenvervolging. Aan bod komen onder meer: aanpak en visie op onderwijs over de nationaalsocialistische geschiedenis, de culturele en politieke invloeden op herdenken en lesgeven en leren op historische locaties.
Reizende tentoonstellingen
De internationaal reizende tentoonstelling Anne Frank – een geschiedenis voor vandaag is sinds 1996 op tenminste 4.462 plekken in 80 landen te zien. De tentoonstelling Laat me mezelf zijn – Het levensverhaal van Anne Frank is sinds 2015 op 233 plekken in 20 landen te zien.
De Anne Frank Stichting traint jongeren om leeftijdsgenoten door de tentoonstelling rond te leiden. De jongeren leren over de inhoud en achtergronden van de tentoonstelling, hoe ze de informatie het beste kunnen overdragen en hoe ze actuele maatschappelijke ontwikkelingen aan de orde kunnen stellen. Deze vorm, bekend als peer education, zorgt voor grote betrokkenheid onder de jongeren die de tentoonstelling bezoeken.
Hieronder een greep uit de internationaal reizende Anne Frank-tentoonstellingen:
Canada (CA)
In de afgelopen acht jaar, sinds de start in 2011, bezoeken meer dan 120.000 mensen de reizende Anne Frank-tentoonstelling in Canada. In totaal volgen 2.250 jongeren een opleiding tot gids. In 2019 is de reizende Anne Frank-tentoonstelling op elf plekken in Canada te zien, waaronder de provincie Alberta. Alberta is de vijfde provincie die actief deelneemt aan onze educatieve projecten in Canada. Dr. Eva Olsson, overlevende van Auschwitz en Bergen-Belsen, vertelt haar verhaal aan leerlingen van de eerste deelnemende school in Alberta. Een onvergetelijke ervaring, ook voor de gidsen die Eva Olsson door de tentoonstelling rondleiden.
Sri Lanka (LK)
Nederlands ambassadeur Joanne Doornewaard en districtssecretaris Nagalingam Vethanayagam openen op 7 maart de reizende tentoonstelling Anne Frank – een geschiedenis voor vandaag in Jaffna, Sri Lanka. De tentoonstelling maakt deel uit van een gezamenlijk project van het Anne Frank Stichting en War Child en toont ook verhalen van jongeren die het conflict in Sri Lanka hebben meegemaakt. Het project wil bezoekers laten nadenken over mensenrechten, tolerantie en wederzijds respect. Studenten, jongeren, docenten en vrijwilligers uit heel Sri Lanka zijn bij het project betrokken.
Colombia (CO)
Van 6 tot 15 september is de tentoonstelling Anne Frank – een geschiedenis voor vandaag te zien op de boekenbeurs van Medellín, Colombia. Een groep van dertig studenten uit Llanaditas in Medellín leiden ruim 2.000 bezoekers door de tentoonstelling rond. Nederlands ambassadeur Jeroen Roodenburg is bij de officiële opening aanwezig.
Argentinië (AR)
Het Centro Ana Frank Argentina (CAFA) in Buenos Aires vierde op 12 juni 2019 haar 10-jarig bestaan met de spectaculaire opening van een nieuw theater op het terrein van CAFA. Niet eerder trok het Centro in een jaar zoveel bezoekers (ruim 37.000) en zoveel tentoonstellingspresentaties – in 35 Argentijnse steden: zie de website van het Centro.