Joden leven al eeuwenlang verspreid over de hele wereld. Meer dan 100 landen hebben een Joodse minderheid. In twee landen is de Joodse bevolking groot: Israël en de Verenigde Staten (beiden rond 6 miljoen). Maar op een bevolking van meer dan 300 miljoen inwoners zijn de 6 miljoen Joden in de Verenigde Staten feitelijk een kleine minderheid. In Israël daarentegen is bijna 80% van de bevolking Joods.
De staat Israël is opgericht na de Tweede Wereldoorlog, in 1948. In het Midden-Oosten, op een plek waar al duizenden jaren Joden wonen naast een Arabische bevolking. Vanwege de geschiedenis en hun godsdienst voelen Joden al generaties lang een sterke verbondenheid met deze streek. Veel Europese Joden die de Holocaust hadden overleefd trokken na de oorlog naar Israël. Ook uit de Arabische (moslim)landen zijn veel Joden naar Israël gevlucht of geëmigreerd.
De Verenigde Naties steunden de opdeling van het gebied dat door de Britten werd gecontroleerd en toen nog Palestina heette in een Joods en een Arabisch deel. Op die manier steunden ze de oprichting van een nieuwe staat Israël en een Palestijnse staat.
Onder de Arabische bevolking in het gedeelte dat Israël zou gaan worden, en in de buurlanden, was er veel verzet. Direct na het uitroepen van de staat Israël in 1948 verklaarden vijf Arabische buurlanden Israël de oorlog. Israël won die oorlog. Veel Arabische bewoners van die streek vluchtten het land uit, velen werden uit hun woongebieden verdreven. De Palestijnen noemen dit de Nakba (Arabisch voor ramp/catastrofe).
De ruim zeventigjarige geschiedenis van de staat Israël wordt mede gekenmerkt door strijd met de Arabische buren en de Palestijnen. Die zien Israël als bezetter. Er is veel kritiek op de Israëlische bezetting van gebieden die volgens het verdelingsplan van de Verenigde Naties aan de Palestijnen toebedeeld waren en op het bouwen van nederzettingen in deze gebieden.
Het verschil tussen zionisten, Joden en Israëli’s
Terug naar de vraag. Een zionist is dus iemand die streeft naar een onafhankelijke Joodse staat waar Joden veilig kunnen wonen. Voor veel gelovige Joden is Israël ‘het beloofde land’. Maar ook veel niet-gelovige Joden vinden het belangrijk dat er een land is waar Joden vrij en veilig kunnen wonen. En ook veel niet-Joden steunen het idee van een onafhankelijke Joodse staat of het bestaan van de staat Israël.
Tegenwoordig wordt het woord zionist ook vaak gebruikt als scheldwoord. Als iets negatiefs. Door veel Palestijnen en aanhangers van de Palestijnse zaak wordt tussen de woorden ‘Jood’, ‘Israëli’ (inwoners van Israël) en ‘zionist’ geen onderscheid meer gemaakt. Dat is niet terecht. De meeste Joden wonen niet in Israël. Niet iedere inwoner van Israël is Joods; er wonen ook veel niet-Joden in Israël. En niet alle Joodse Israëli’s zijn ‘kolonisten’ die erop uit zijn om steeds meer Palestijns land te veroveren. Daarnaast zijn er ook nog eens grote onderlinge verschillen in ideeën over Israël en de Palestijnen tussen mensen die zich zionist noemen. De grote meerderheid van de Joden vindt dat de staat Israël moet blijven bestaan. Maar veel Joden, zowel binnen als buiten Israël, zijn voorstander van een Palestijnse staat naast Israël, als mogelijke oplossing voor het conflict. Datzelfde geldt voor zionisten.
Om een lang verhaal samen te vatten: veel Joden herkennen zich in het zionisme, maar er zijn wel allerlei verschillende meningen en opvattingen, ook tussen zionisten onderling. Genoeg redenen om de woorden ‘Jood’, ‘Israëli’ en ‘zionist’ niet zomaar door elkaar te gebruiken.
Lees ook het onderzoek naar beelden van islamitische jongeren over zionisten en Joden:
